مهارت والیبال دوره دوم متوسطه

همراه با فراگیری و پیشرفت در مهارت های اصلی، معلم باید دانش آموزان را با مفاهیم تیمی والیبال آشنا کند. در بازی والیبال هدف هر دو تیم عبور دادن توپ از روی تور و فرود آوردن آن در زمین حریف و جلوگیری از فرود توپ در زمین خودی است.از این رو آموزش تاکتیک ها می توانند آموزش والیبال به دانش آموزان را تکمیل و آنها را آماده شرکت در مسابقات والیبال کنند.

اولین وظیفه هر تیم در حمله، عبارت است از: دریافت سرویس با قرار گرفتن در زاویه و رو به روی سرو زننده، رساندن توپ به پاسور، حرکت برای قرار گرفتن رو به روی توپ و پاسور. دومین وظیفه عبارت است از پاس، حمله و حمایت از مهاجم.

رهنمود های آموزشی

• در وضعیت شروع حمله همه بازیکنان به استثنای پاسور باید در دریافت سرویس شرکت کنند.
• هنگام دریافت سرویس، بازیکنان باید طبق قانون چرخش در محل صحیح خود قرار گیرند.
• با قرار گرفتن در وضعیت دریافت سرویس ۵ نفره ) w( تمام زمین را پوشش دهید.

روش دریافت سرویس ۵ نفره ( w  )

• بازیکنان در دو ردیف مشخص و در ارتباط با هم در جلو و عقب زمین آرایش می گیرند.
• بازیکنان هر ردیف با فاصله ای مساوی نسبت به سرو کننده در زاویه ای رو به روی او قرار می گیرند.
• بازیکنان ردیف عقب در میان زاویه ای هستند که توسط بازیکنان ردیف جلو به وجود می آید.
• بازیکنان لزوم بازی با توپ را با صدا زدن اعلام می کنند.
• بازیکنان امکان و فضای مناسب دریافت را، برای دریافت کننده فراهم می کنند.
• حرکت دریافت کننده بیشتر به سمت جلو است، نه به طرف پهلوها ( زاویه ۱۸۰ درجه ).
• حرکت به عقب باید محدود به یک گام باشد.
• خط سیر ارسال توپ با توجه به محل هدف ارسال و تعداد و محل مهاجمان تعیین می شود.

انواع سیستم های حمله

سیستم روشی است که با آن بازی می کنیم و سیستم ها در والیبال به تخصصی و غیر تخصصی تقسیم می شوند.

1. سیستم غیرتخصصی ۶ _ ۶ :

 هر شش بازیکن هم به عنوان مهاجم و هم به عنوان پاسور انجام وظیفه می کنند و همه بازیکنان آزادند تا هر وظیفه ای را انجام دهند و وظایف با توجه به منطقه ای که بازیکن در آن قرار دارد تعیین می شود. برای مثال طبق قانون چرخش بازیکنان در زمین، هر بازیکن که در منطقه پاس (  ۳  ) قرار می گیرد، وظیفه پاس را اجرا می کند.

2. سیستم تخصصی ۲ _ ۴ منظم :

در این سیستم یا روش چهار بازیکن به عنوان مهاجم و دو بازیکن به عنوان پاسور انجام وظیفه می کنند. در وضعیت شروع بازی آرایش تیم به گونه ای است که پاسورها در مناطق ۳ و ۶ قرار می گیرند.شکل زیر نحوه استقرار بازیکنان و نقش های آنها در زمین را در لحظه شروع نشان می دهد.

نکته : در تمام حالت های بازی از پاسور ردیف جلو به عنوان پاسور تیم استفاده می شود.

هر سیستم حمله شامل سه قسمت می باشد ؟

1. دریافت سرویس.
2. حمایت از مهاجم.
3. و دریافت توپ آزاد است.

 که در هر سه وضعیت، تیم توپ را دریافت و در حال انتقال از دفاع به حمله است.

دریافت سرویس

 دریافت سرویس ۵ نفره و به شکل w است و نکات تاکتیکی مهم آن عبارت اند از :

• هر بازیکن در منطقه خود به طور صحیح بایستد.
• بازیکن دریافت کننده با تمرکز و دقت بر روی توپ باید با صدا زدن دریافت خود را اعلام کند و نگاه بازیکنان دیگر باید به سمت او باشد.
• بازیکنان ردیف جلو ( خط اول W ) نباید سرویس هایی را که ارتفاع توپ در بالاتر از سینه است دریافت کنند.
• بازیکنان عقب نیز نباید سرویس هایی را که ارتفاع توپ در بالاتر از سینه است دریافت کنند زیرا توپ خارج خواهد بود.
• اگر سرویس کوتاه ارسال شود، پاسور و بازیکن منطقه وسط عقب به دیگر بازیکنان خبر می دهند.
• بازیکنان برای عدم دریافت سرویس های خارج زمین با خبر دادن یکدیگر را مطلع می کنند.

>>> دریافت توپ سرویس و نقش پاسور در سیستم حمله ۲ _ ۴ منظم :

 در شروع بازی، آرایش تیمی به گونه ای داده می شود که پاسور در منطقه خود ( ۳ ) ایستاده است.

• پاسور در دریافت سرویس شرکت نمی کند ( به جز توپ های نتی که در محل پاسور فرود می آید )، ولی موظف است هم زمان با ضربه سرویس خود را به محل پاس برساند، بنابراین طبق قانون چرخش وقتی پاسور در مناطق ۲ و ۴ قرار گرفت باید به سرعت به محل پاس نفوذ کند.

حمایت از مهاجم

 بلافاصله بعد از دریافت سرویس، بازیکنان تیم موظفند با تعقیب توپ، اتخاذ وضعیت مناسب پایین و رعایت فاصله مناسب به بازیکن مهاجم نزدیک شده و طبق آرایش های زیر مهاجم را پوشش دهند تا در صورت دفاع

موفق حریف، مانع از ورود توپ به زمین خودی شوند. حمایت از مهاجم شامل دو سیستم است :

• سیستم حمایت ۲ _ ۳، یعنی ۳ نفر در نیم دایره اول و ۲ نفر در نیم دایره دوم از مهاجم حمایت می کنند. این سیستم در مقابل دفاع قوی تیم حریف کاربرد دارد.

• سیستم حمایت ۳ _ ۲، یعنی ۲ نفر در نیم دایره اول و ۳ نفر در نیم دایره دوم از مهاجم حمایت می کنند. این سیستم در مقابل دفاع ضعیف تیم حریف کاربرد دارد.

دریافت توپ آزاد

در جریان بازی گاهی تیم حریف قادر به بازگرداندن توپ به شکل حمله سخت نیست و توپ بدون فشار و سرعت به زمین دفاع فرستاده می شود که به این نوع توپ ها، توپ آزاد اطلاق می شود.

به محض تشخیص ضربه نارسای دوم تیم حمله کننده، بازیکنان تیم دفاع از وضعیت دفاعی به وضعیت w دریافت توپ آزاد تغییر وضعیت می دهند. به این منظور:

1. پاسور ندای توپ آزاد می دهد.
2. پاسور در جای خود نزدیک تور باقی می ماند.
3. مهاجمان کناری قبل از ضربه سوم حریف با گام پهلو و مورب به طرف خط حمله حرکت می کنند.
4. بازیکن وسط عقب ( منطقه ۶ ) به خط حمله نزدیک می شود و خط اول w را کامل می کند.
5. بازیکنان مناطق ۱ و ۵ برای پوشش فضاهای بین بازیکنان خط اول w به آن منطقه جابه جا می شوند.

تمرینات آموزشی

• دانش آموزان را درگروه های شش نفره و تعیین وظایف شان، در زمین والیبال مستقرکنید.
• محل قرارگیری در سیستم حمله ۲ – ۴ را با شش چرخش بازیکنان در زمین، تمرین کنید.
• آرایش دریافت سرویس در سیستم ۲ – ۴ را با ارسال سرویس در شرایط مختلف تاکتیکی تمرین کنید.
• آرایش حمایت از مهاجم در سیستم ۲ – ۴ را بدون سرویس و با سرویس با حمله از مناطق ۴ و ۲ در شرایط مختلف تاکتیکی تمرین کنید.
• آرایش دریافت توپ های آزاد در سیستم ۲ – ۴ را با ارسال توپ آزاد در شرایط مختلف تاکتیکی تمرین کنید.
• سیستم حمله تیمی ۲ – ۴ را در شرایط واقعی بازی تمرین کنید.

نکته: در هریک از تمرینات تاکتیکی فوق، معلم وظیفه دارد اشتباهات دانش آموزان را با تکرار تمرین اصلاح کند.