مهارت بسکتبال دوره اول متوسطه

حرکات بدون توپ مانند پریدن، دویدن، تغییر مسیر، توقف ها و چرخش ها از حرکات پایه در بسکتبال هستند که با یادگیری صحیح آنان دانش آموزان می توانند مهارت های اختصاصی بسکتبال را بهتر آموخته و انجام دهند. اجرای درست و سریع این حرکات حاصل تمرینات مستمر و مرحله به مرحله آنان است که با صبر و حوصله و تصحیح اشتباهات احتمالی دانش آموزان ممکن می گردد.

1. پریدن

با توجه به اینکه پریدن از ارکان اصلی مهارت های متعددی مانند ریباند کردن، شوت زدن، سد کردن شوت و غیره در بسکتبال است، بازیکنان دارای این قابلیت، از برتری ویژه ای برخوردار می گردند.معلمان نیز با آموزش نحوه صحیح پریدن می توانند به دانش آموزان خود کمک کنند.  در آموزش این مهارت، قرار گرفتن در وضعیت مناسبی که قدرت لازم برای پریدن را تولید کند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. وضعیت آماده برای حرکت بعدی این شرایط را به وجود می آورد.

• هنگام پرش، دانش آموز با پریدن از دو پا حرکتی انفجاری را انجام می دهد.
• دستان دانش آموز با حرکت هماهنگ و دورانی به سمت جلو و بالا نیروی لازم برای پرش را تأمین می کند.
• پس از آن باید دست ها برای پرش حداکثر، به سمت بالا کشیده شوند.
• در تمام این مدت سر و چشم ها به طرف بالا و بر هدف متمرکز باشند.
• فرود باید بر سینه پاها که به اندازه عرض شانه از هم فاصله دارند و با خم کردن زانوان انجام شود تا ضربه ایجاد شده را جذب کند.

2. دویدن

بسکتبال ورزشی است که با سرعت های مختلف انجام می شود؛ مانند حرکت سریع و انفجاری یا توقف ها و کاهش سرعت ناگهانی. بنابراین، برای اجرای تأثیرگذار نیاز به یادگیری تکنیک درست است.

• آموزش تکنیک صحیح دویدن با وضعیت آماده برای حرکت بعدی آغاز می شود.
• دانش آموز باید با زانوان خمیده روی سینه پاهای خود بدود.
• برای حفظ تعادل وزن بدن باید به طور مساوی روی پاها تقسیم شود و سر نیز در میانه بدن نگهداشته شود.
• دست ها، که با زاویه حدود ۹۰ درجه از آرنج خم شده اند و همچنین پاها به طور موازی با بدن حرکت کرده و در جلوی بدن حرکت نمی کنند.

3. تغییر مسیر

بسکتبال ورزش پر سرعتی است که در آن، تغییر مسیرهای سریع و ناگهانی نیز اتفاق می افتد. بازیکنان مهاجم سعی می کنند که از کمند مدافعان آزاد شده و مدافعان نیز باید قابلیت عکس العمل در مقابل حرکات حریفان خود را داشته باشند. از مواردی اند که نیازمند تغییر مسیرهای تند هستند. مهاجمانی که با یا بدون توپ از تغییر مسیرهای اثرگذار استفاده م یکنند برای مدافعان خود ایجاد مشکل می کنند.

• تغییر مسیر از وضعیت دویدن آغاز می شود.
• جهت پایین آوردن مرکز ثقل، در زمان تغییر مسیر زانوان باید خم شوند.
• خود را در جهتی که می دود بر زمین قرار داده و با فشار بر آن، به طور ناگهانی تغییر مسیر دهد، یعنی « پای بیرون » دانش آموز باید در صورتی که بخواهد به سمت چپ، تغییر مسیر دهد ابتدا با پای چپ گام برداشته و سپس روی پای راست خود فشار وارد کند.
• به هنگام تغییر مسیر، تغییر سرعت به صورت انفجاری موجب آزاد شدن مهاجم از فشار مدافع می گردد.

4. توقف

توقف سریع و با تعادل برای بازیکنان حمله و همچنین مدافعان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. توقف به دو صورت انجام می شود :

 توقف یک زمانه  :

 معمولاً زمانی استفاده می شود که بازیکن در حال دویدن پاس دریافت می کند و یا در حال حرکت، تصمیم به توقف دریبل خود می گیرد. این نوع توقف مزیت امکان چرخش روی هر دو پا را برای بازیکن فراهم می کند. در این روش، پاهای بازیکن که از ناحیه زانو خم شده اند، به طور همزمان بر روی زمین فرود می آیند.

 توقف دو زمانه  :

که توقف در حال دویدن نیز نامیده می شود، معمولاً وقتی در بازی مشاهده می شود که سرعت بازیکن برای توقف یک زمانه زیاد باشد.

برای توقف به این روش :

• دانش آموز باید یک پا را بر زمین بگذارد، در حالی که پای دیگر با یک گام به سمت جلو از آن عبور کرده تا توقف حاصل شود.
• حفظ تعادل در جریان این حرکت بسیار حائز اهمیت است.
• پای عقب به عنوان پای چرخش ( پای ثابت ) و پای جلو امکان حرکت دارند.
• در زمان توقف سر و بدن عقب تر از پاها قرار می گیرند .

5. چرخش

هنگامی که دانش آموز با در اختیار داشتن توپ توقف می کند، لازم است که به مهارت چرخش نیز مسلط باشد. این قابلیت، پایه بسیاری از حرکات مانند پاس دادن، فریب دادن، نفوذ و غیره است. چرخش این امکان را فراهم می کند که دانش آموز روی یک پا حرکت یا چرخش کرده و خود را از فشار دفاعی حریف آزاد کند، به این ترتیب که یک پا روی زمین لنگر شده و پای دیگر می تواند به طور آزاد حول آن حرکت کند. همچنین پس از توقف، لازم است دانش آموز پای چرخش خود را تعیین کند. پس از توقف دو زمانه، پایی که اول به زمین گذاشته شده، پای چرخش است. پس از تعیین پای چرخش، امکان تعویض آن وجود ندارد.

• هنگام چرخش دانش آموز باید در وضعیتی با تعادل که در آن زانوان خمیده و پاها به اندازه عرض شانه از هم فاصله دارند، باشد و وزن خود را به طور مساوی روی هر دو پا تقسیم کند. به این ترتیب، دانش آموز آماده انجام حرکات بعدی مانند پاس، شوت یا نفوذ به نحو مؤثرتری خواهد بود.
• چرخش باید حتماً روی سینه پا انجام شود.

انواع چرخش عبارت اند از  :   چرخش به جلو و چرخش به عقب. چرخش به جلو زمانی است که حرکت چرخشی به سمت جلو باشد و چرخش به عقب در جهت عکس آن انجام می شود.

نمونه تمرینات

تمرین ۱

پس از نمایش هر یک از موارد توضیح داده شده در این بخش، با انتخاب تعدادی از دانش آموزان ( ۱ یا ۲ نفر در هر گروه ) چگونگی انجام هر مهارت را به عنوان سؤال مطرح کرده و از سایرین بخواهید تا اشکالات احتمالی را مشاهده و بیان کنند. سپس با اختصاص زمان اندکی به سایر دانش آموزان، به آنان فرصت دهید تا انجام مهارت را تجربه کنند.

تمرین ۲

دانش آموزان هر یک از گروه های تعیین شده را روی خطوط انتهایی زمین بسکتبال با فاصله از یکدیگر قرار داده و از آنان بخواهید:

• به آهستگی به سمت خط میانی زمین دویده و به خط انتهایی که از آن شروع به حرکت کرده اند بازگردند،

هنگام دویدن به سمت خط میانی زمین و بازگشت به خط انتهایی، با علامت مربی:

• به بالا پریده و با علامت بعدی به حرکت ادامه دهند.
• تغییر مسیر داده و به حرکت ادامه دهند.
• به صورت یک زمانه توقف کرده و با علامت بعدی به حرکت ادامه دهند.
• به صورت دو زمانه توقف کرده و با علامت بعدی به حرکت ادامه دهند.
• پس از توقف، به جلو چرخش کرده و با علامت بعدی به حرکت ادامه دهند.
• پس از توقف به عقب چرخش کرده و با علامت بعدی به حرکت ادامه دهند.
• حرکات از پیش تعیین شده، برای هر علامت را انجام دهند.

تمرین ۳

معلم با تعیین علامت، شماره یا نوع سوت زدن مربوط به هر حرکت از دانش آموزان می خواهد تا پس از پخش شدن در زمین بسکتبال و در حال دویدن نسبت به انجام حرکت مربوطه عکس العمل صحیح انجام دهند.